| Zespół ds. opracowania środowiskowego | ||
| lp | Członek zespołu | Instytucja |
| 1 | dr inż. Joanna Grudniewska | Instytut Rybactwa Śródlądowego – Rutki |
| 2 | dr hab. inż Agata Kowalska | Instytut Rybactwa Śródlądowego – Olsztyn |
| 3 | mgr inż. Mirosław Półgęsek | Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie |
| 4 | mgr inż. Dorota Pasquier | Przedstawicielka SPRŁ |
Dodatkowe informacje - pasze dla pstrągów (aktualizacja 2019 r):
DOBRE PRAKTYKI W PRODUKCJI PASZ
AKTUALNE TRENDY W PRODUKCJI PASZ
DANE LICZBOWE
Pasza dla pstrąga – przykład dobrze skomponowanej diety
„Jesteśmy tym, co jemy”. Odnosi się to także do zwierząt. Rekomendacje dietetyków co do spożywania przez nas ryb, w tym także pstrąga, wynikają z wysokich walorów odżywczych i prozdrowotnych jego mięsa. Za wysoką jakość tego produktu na rynku odpowiada właśnie pasza wykorzystywana w hodowli ryb. Zawiera ona składniki odżywcze zbilansowane w taki sposób, by zapewnić nie tylko prawidłowy wzrost i rozwój ryb, ale także stan zdrowotny i najlepsze walory odżywcze mięsa. Dlatego producenci pasz mając na uwadze hodowców, a więc dobrostan ryb hodowlanych dbają o to, aby dostarczyć produkt wysokiej jakości. Taka strategia zapewnia bowiem zaspokojenie potrzeb rynku i utrzymywanie ryb w hodowli w nienagannej kondycji.
Komponowanie pasz dla pstrąga opiera się na naturalnych potrzebach tego gatunku. Pod kątem zawartości składników odżywczych (nutrientów), pasza odzwierciedla dietę ryb łososiowatych w środowisku naturalnym. Warto wiedzieć, że komponenty paszowe będące głównym źródłem kluczowych składników odżywczych tj. białka, tłuszczu, węglowodanów pochodzą ze środowiska naturalnego. Trzeba bardzo mocno podkreślić, że komponenty te już od momentu pozyskania ze środowiska naturalnego (metoda i miejsce połowu, sposób dystrybucji i przechowywania), aż do procesu wykorzystania w produkcji paszy podlegają kontroli według ustalonych procedur.
Tylko takie składniki paszy, które przejdą pomyślną weryfikację podczas kontroli mogą być przyjęte przez producentów pasz i wykorzystane w żywieniu pstrąga. Producenci pasz chcą wiedzieć z jakiego rodzaju surowca będą komponować pasze, dlatego wymagają od dostawców surowców certyfikatów (1). Mowa tu o konkretnych certyfikatach, które potwierdzą dobrą praktykę produkcyjną (certyfikat GMP), czy wdrożony system zarządzania jakością (certyfikat ISO). Dostawcy surowców muszą wykazać ponadto, że w swojej działalności spełniają standardy zrównoważonego rozwoju i działają w Systemie Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności (dobrze znane HACCP). Kierują do nich szereg zapytań, na które odpowiedź musi być szczegółowa i przede wszystkim udokumentowana. Ważna jest procedura kontroli przychodzących produktów. Zapytania o dostarczany surowiec dotyczyć mogą różnych aspektów, w tym jak pozyskiwany jest produkt (2), z jakich obszarów pochodzi (3) i czy były one kiedykolwiek zanieczyszczone (4), z jakich gatunków ryb się składa (5) i czy nie pochodzą one z Czerwonej Księgi (6), jaką metodą został wytworzony (7) i czy dostarczana partia surowca jest powtarzalna (8), a jeśli tak to na jakiej podstawie można to identyfikować (9). To tylko przykłady licznych pytań stawianych przez producentów pasz dostawcom surowców potrzebnych do produkcji pasz pstrągowych. Wszystko po to, by pasza była skomponowana w oparciu o surowce naturalne wysokiej jakości.
Producenci pasz, którzy chcą by ich produkt był zawsze najlepszy również posiadają certyfikaty. Dlatego mają ściśle określone procedury, czy to do procesu produkcji, czy też co do analiz np. składu chemicznego paszy. Procedura produkcji pasz jest ściśle określona i może podlegać – tak jak surowce, określonym zapytaniom, tym razem ze strony hodowców ryb czy stowarzyszeń takich jak SPRŁ - np. o rodzaj procesu użyty do wytworzenia produktu (1) oraz w jaki sposób był on kontrolowany na etapie produkcji (2), metody analizy jakości paszy, tj. jakie analizy są przeprowadzane (3) i na ilu partiach paszy (4), jak prowadzona jest ostateczna kontrola paszy przed dystrybucją (5), czy wszelkie ewentualne zmiany są odnotowywane (6) i czy nie wpływają one na produkt końcowy jakim jest pasza (7). I w tym przypadku to tylko niektóre z pytań, które interesują hodowców pstrąga, którzy wykorzystują pasze w swoich gospodarstwach. Dlatego arkusze z takimi danymi są często rzetelnie prowadzone przy produkcji pasz. Ważnym elementem uwiarygodnienia wysokiej i stabilnej jakości pasz są cykliczne badania ich jakości, które wykonywane są m.in. w Zakładzie Hodowli Ryb Łososiowatych Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Rutkach. Trafiają tam cyklicznie pasze czołowych producentów, prowadzone są również ślepe badania pasz dostępnych na rynku. Dotychczasowe badania potwierdzają wysoką i powtarzalną jakość tychże pasz, jak dotąd nie zdarzył się przypadek w którym skład lub jakość pasz odbiegałaby od standardów.
Pasze mogą zapewnić zdrowie ryb i mięso wysokiej jakości, a także ochronę zasobów wody. Świadoma procedura karmienia pstrąga opiera się na optymalnym wykorzystaniu pasz, gdyż właśnie takie żywienie ryb w hodowli jest gwarantem zrównoważonej produkcji, u której podstaw leży dbałość o materiał hodowlany i środowisko w którym bytują, czyli wodę. Na każdym etapie wzrostu i rozwoju ryby hodowlanej wykorzystuje się odpowiednie dla nich pasze. Są one tak zbilansowane, aby pokrywały zapotrzebowanie pokarmowe na danym etapie rozwoju (wylęg, stadia młodociane narybku, ryby dorosłe, tarlaki). Ważnym elementem jest także tzw. strawność paszy, tj. dbałość o to by wszystkie jej składniki były optymalnie wykorzystane przez organizm ryby. Nie można więc pominąć aspektu ekologicznego, który towarzyszy produkcji ryb - czyli akwakulturze, a możliwy jest dzięki wykorzystaniu pasz w hodowli.
Pasze pokrywają potrzeby pokarmowe ryb. Ilość i różnorodność składników pokarmowych w paszach została opracowana przede wszystkim w zgodzie z ich naturalnym zapotrzebowaniem. Już dla samic i samców uczestniczących w rozrodzie i produkcji materiału, w tym ikry/kawioru dedykowane są specyficzne pasze pokrywające zapotrzebowania pokarmowe tarlaków. Cechuje je przede wszystkim wysoka zawartość białka. Są one też wzbogacane w cenne i niezbędne dla ryb witaminy takie jak A, D i E. Dzięki wysokiej zawartości w paszy cennych również dla ryb kwasów z rodziny n-3 (tzw. omega 3), można pozyskać wysokiej jakości kawior/ikrę. Producenci pasz mają na względzie również karotenoidy, które w środowisku naturalnym są stałym elementem diety ryb łososiowatych. Ryby nie potrafią ich syntetyzować, stąd też pasze są wzbogacane w te cenne składniki, których to działanie immunomodulujące czy antyoksydacyjne, także dla człowieka, zostało już potwierdzone naukowo. Pasze dla ryb młodocianych są z kolei dostosowane do potencjału wzrostu i wydatkowania energii ryb. Przy komponowaniu pasz wśród komponentów żywieniowych niezwykle ważną rolę odgrywa więc źródło energii w paszach. Producenci pasz wykorzystują oczywiście naturalne jego źródło, jakim jest głównie tran. Warto jednak zaznaczyć, że w trosce o naturalne zasoby mórz i oceanów w produkcji pasz korzysta się także z olejów roślinnych. Ich produkcja jest stosunkowo tania, a wydajność roślin oleistych wysoka. A więc i w tym kontekście produkcja i wykorzystanie pasz z udziałem różnych źródeł tłuszczu wspiera działania ekologiczne.
Komponowanie pasz dla pstrąga opiera się na naturalnych potrzebach tego gatunku. Pod kątem zawartości składników odżywczych (nutrientów), pasza odzwierciedla dietę ryb łososiowatych w środowisku naturalnym. Warto wiedzieć, że komponenty paszowe będące głównym źródłem kluczowych składników odżywczych tj. białka, tłuszczu, węglowodanów pochodzą ze środowiska naturalnego. Trzeba bardzo mocno podkreślić, że komponenty te już od momentu pozyskania ze środowiska naturalnego (metoda i miejsce połowu, sposób dystrybucji i przechowywania), aż do procesu wykorzystania w produkcji paszy podlegają kontroli według ustalonych procedur.
Tylko takie składniki paszy, które przejdą pomyślną weryfikację podczas kontroli mogą być przyjęte przez producentów pasz i wykorzystane w żywieniu pstrąga. Producenci pasz chcą wiedzieć z jakiego rodzaju surowca będą komponować pasze, dlatego wymagają od dostawców surowców certyfikatów (1). Mowa tu o konkretnych certyfikatach, które potwierdzą dobrą praktykę produkcyjną (certyfikat GMP), czy wdrożony system zarządzania jakością (certyfikat ISO). Dostawcy surowców muszą wykazać ponadto, że w swojej działalności spełniają standardy zrównoważonego rozwoju i działają w Systemie Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności (dobrze znane HACCP). Kierują do nich szereg zapytań, na które odpowiedź musi być szczegółowa i przede wszystkim udokumentowana. Ważna jest procedura kontroli przychodzących produktów. Zapytania o dostarczany surowiec dotyczyć mogą różnych aspektów, w tym jak pozyskiwany jest produkt (2), z jakich obszarów pochodzi (3) i czy były one kiedykolwiek zanieczyszczone (4), z jakich gatunków ryb się składa (5) i czy nie pochodzą one z Czerwonej Księgi (6), jaką metodą został wytworzony (7) i czy dostarczana partia surowca jest powtarzalna (8), a jeśli tak to na jakiej podstawie można to identyfikować (9). To tylko przykłady licznych pytań stawianych przez producentów pasz dostawcom surowców potrzebnych do produkcji pasz pstrągowych. Wszystko po to, by pasza była skomponowana w oparciu o surowce naturalne wysokiej jakości.
Producenci pasz, którzy chcą by ich produkt był zawsze najlepszy również posiadają certyfikaty. Dlatego mają ściśle określone procedury, czy to do procesu produkcji, czy też co do analiz np. składu chemicznego paszy. Procedura produkcji pasz jest ściśle określona i może podlegać – tak jak surowce, określonym zapytaniom, tym razem ze strony hodowców ryb czy stowarzyszeń takich jak SPRŁ - np. o rodzaj procesu użyty do wytworzenia produktu (1) oraz w jaki sposób był on kontrolowany na etapie produkcji (2), metody analizy jakości paszy, tj. jakie analizy są przeprowadzane (3) i na ilu partiach paszy (4), jak prowadzona jest ostateczna kontrola paszy przed dystrybucją (5), czy wszelkie ewentualne zmiany są odnotowywane (6) i czy nie wpływają one na produkt końcowy jakim jest pasza (7). I w tym przypadku to tylko niektóre z pytań, które interesują hodowców pstrąga, którzy wykorzystują pasze w swoich gospodarstwach. Dlatego arkusze z takimi danymi są często rzetelnie prowadzone przy produkcji pasz. Ważnym elementem uwiarygodnienia wysokiej i stabilnej jakości pasz są cykliczne badania ich jakości, które wykonywane są m.in. w Zakładzie Hodowli Ryb Łososiowatych Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Rutkach. Trafiają tam cyklicznie pasze czołowych producentów, prowadzone są również ślepe badania pasz dostępnych na rynku. Dotychczasowe badania potwierdzają wysoką i powtarzalną jakość tychże pasz, jak dotąd nie zdarzył się przypadek w którym skład lub jakość pasz odbiegałaby od standardów.
Pasze mogą zapewnić zdrowie ryb i mięso wysokiej jakości, a także ochronę zasobów wody. Świadoma procedura karmienia pstrąga opiera się na optymalnym wykorzystaniu pasz, gdyż właśnie takie żywienie ryb w hodowli jest gwarantem zrównoważonej produkcji, u której podstaw leży dbałość o materiał hodowlany i środowisko w którym bytują, czyli wodę. Na każdym etapie wzrostu i rozwoju ryby hodowlanej wykorzystuje się odpowiednie dla nich pasze. Są one tak zbilansowane, aby pokrywały zapotrzebowanie pokarmowe na danym etapie rozwoju (wylęg, stadia młodociane narybku, ryby dorosłe, tarlaki). Ważnym elementem jest także tzw. strawność paszy, tj. dbałość o to by wszystkie jej składniki były optymalnie wykorzystane przez organizm ryby. Nie można więc pominąć aspektu ekologicznego, który towarzyszy produkcji ryb - czyli akwakulturze, a możliwy jest dzięki wykorzystaniu pasz w hodowli.
Pasze pokrywają potrzeby pokarmowe ryb. Ilość i różnorodność składników pokarmowych w paszach została opracowana przede wszystkim w zgodzie z ich naturalnym zapotrzebowaniem. Już dla samic i samców uczestniczących w rozrodzie i produkcji materiału, w tym ikry/kawioru dedykowane są specyficzne pasze pokrywające zapotrzebowania pokarmowe tarlaków. Cechuje je przede wszystkim wysoka zawartość białka. Są one też wzbogacane w cenne i niezbędne dla ryb witaminy takie jak A, D i E. Dzięki wysokiej zawartości w paszy cennych również dla ryb kwasów z rodziny n-3 (tzw. omega 3), można pozyskać wysokiej jakości kawior/ikrę. Producenci pasz mają na względzie również karotenoidy, które w środowisku naturalnym są stałym elementem diety ryb łososiowatych. Ryby nie potrafią ich syntetyzować, stąd też pasze są wzbogacane w te cenne składniki, których to działanie immunomodulujące czy antyoksydacyjne, także dla człowieka, zostało już potwierdzone naukowo. Pasze dla ryb młodocianych są z kolei dostosowane do potencjału wzrostu i wydatkowania energii ryb. Przy komponowaniu pasz wśród komponentów żywieniowych niezwykle ważną rolę odgrywa więc źródło energii w paszach. Producenci pasz wykorzystują oczywiście naturalne jego źródło, jakim jest głównie tran. Warto jednak zaznaczyć, że w trosce o naturalne zasoby mórz i oceanów w produkcji pasz korzysta się także z olejów roślinnych. Ich produkcja jest stosunkowo tania, a wydajność roślin oleistych wysoka. A więc i w tym kontekście produkcja i wykorzystanie pasz z udziałem różnych źródeł tłuszczu wspiera działania ekologiczne.
